Data publikacji: 14 listopada 2019
Cukrzyca to podstępna choroba
14 listopada obchodzimy Światowy Dzień Walki z Cukrzycą. W tym dniu urodził się odkrywca insuliny, laureat Nagrody Nobla, doktor Frederic Banting. Według oficjalnych danych, na cukrzycę choruje w Polsce ponad 3 miliony osób.Tylko w naszym szpitalu, w ubiegłym roku, w poradni diabetologicznej i poradni stopy cukrzycowej pod opieką naszych lekarzy było ponad 1.800 pacjentów. Przez pierwszych dziewięć miesięcy tego roku – już blisko 1.700.
O tym kogo dotyka ta choroba i jak można jej zapobiegać opowiada dr n.med. Iwona Towpik – konsultant wojewódzki w dziedzinie diabetologii oraz zastępca ordynatora Klinicznego Oddziału Chorób Wewnętrznych Szpitala Uniwersyteckiego w Zielonej Górze.Zapraszamy do lektury…
– Czy cukrzyca jest dziedziczna? Czy możemy mieć predyspozycje do tej choroby bo np. choruje na nią któryś z naszych rodziców?
– Tak, oczywiście można mieć predyspozycje genetyczne do tej choroby, zarówno typu pierwszego, jak i drugiego. Jednak jeśli chodzi o ten drugi typ, który z punktu widzenia epidemiologicznego stanowi większy problem, bo dotyczy około 90% wszystkich chorujących, to duże znaczenie mają czynniki środowiskowe, czyli to, co od nas zależy. Sposób odżywiania, tryb życia, który prowadzimy, aktywność fizyczna. Niestety, w ostatnich latach coraz więcej osób prowadzi mniej aktywny styl życia, do tego dochodzi zła dieta prowadząca do otyłości. A stąd już prosta droga do cukrzycy typu II.
– Czym różnią się te dwa typy cukrzycy?
– To są dwie różne choroby. Cukrzyca typu I ma podłoże autoimmunologiczne, jak np. astma, czy reumatoidalne zapalenie stawów. W tym przypadku trudno mówić o zapobieganiu tej chorobie, jak cukrzycy typu II, ponieważ nie dysponujemy jeszcze takimi metodami. Nie ma też skutecznego leczenia tej choroby, choć ośrodek w Gdańsku zaczął wdrażać takie leczenie kilka lat temu.
– Czy to oznacza, że w przypadku cukrzycy typu II sami sobie „zapracowujemy” na chorobę?
– Zgadza się. Można mieć genetyczne predyspozycje, ale można nie dać jej szansy prowadząc zdrowy tryb życia. Niezwykle istotne jest tu także regularne wykonywanie badań profilaktycznych. Chodzi tu o proste badania polegające na zmierzeniu poziomu cukru we krwi. Ważne jednak, aby te badania były wykonywane prawidłowo. Absolutnie do celów diagnostycznych nie możemy używać glukometru, musi to być oznaczenie laboratoryjne. Sposoby są dwa. Albo dwukrotne wykonujemy oznaczenia stężenia glukozy w osoczu krwi żylnej na czczo, albo wykonujemy doustny test obciążenia glukozą. Ta druga metoda jest dokładniejsza, jednak wymaga od pacjenta większego zaangażowania i dyscypliny. Badanie trwa około 2 godzin, ale dzięki niemu możemy wykryć różne formy stanu przedcukrzycowego, co z punktu widzenia medycznego jest niezwykle istotne. U niektórych pacjentów właśnie wtedy wprowadzamy leki, które mają powstrzymać dalszy rozwój choroby.
– W jakim wieku powinniśmy wykonywać profilaktyczne badanie poziomu cukru we krwi?
– Od 45 roku życia, co trzy lata każdy – bez względu na to, czy w rodzinie występowała cukrzyca, czy nie – powinien takie badanie przejść. Natomiast u osób, u których prawdopodobieństwo zachorowania na cukrzyce jest większe, zaczynamy badania wykonywać wcześniej i powtarzamy je co roku.
– Kto należy do tej bardziej zagrożonej grupy?
– Osoby u których w rodzinie występuje cukrzyca, osoby z nadwagą, o małej aktywności ruchowej, z nadciśnieniem, z chorobą niedokrwienną, po przebytych incydentach sercowo-naczyniowych, panie, które miały cukrzycę ciążową, panie z rozpoznanym zespołem policystycznych jajników. Jak widać, lista jest naprawdę długa…
– Jakie objawy powinny nas zaniepokoić, a które mogą świadczyć o cukrzycy?
– Cukrzyca jest niestety bardzo podstępną chorobą, ponieważ długo nie daje żadnych objawów. Klasyczne objawy wysokiego poziomu cukru pojawiają się, gdy choroba jest już mocno zaawansowana. Należy do nich np. wzmożone pragnienie, oddawanie większej ilości moczu, chudniecie któremu towarzyszy dobry apetyt, osłabienie, senność , czasami pojawiają się ropne zmiany skórne typu czyraki, czy zakażenia w obrębie układu moczowego. Bywa, że panie w pierwszej kolejności zwracają się o pomoc do ginekologa z powodu drożdżakowego zapalenie układu moczowo-płciowego. Trafiają do nas także pacjenci skierowani przez okulistę, ponieważ pojawiają się u nich zaburzenia widzenia.
– Czy można powiedzieć, że cukrzyca to przede wszystkim choroba osób dorosłych?
– Niestety, nie. Kiedyś rzeczywiście cukrzyca typu II dotyczyła głównie dorosłych, nawet nazywano ją cukrzycą starczą. Ponieważ jednak mamy coraz więcej dzieci otyłych, z nadwagą, choroba coraz częściej atakuje młodsze pokolenie.
– O co chciałaby pani zaapelować do czytających ten wywiad?
– Aby regularnie się badali i zapobiegali cukrzycy poprzez aktywniejszy tryb życia – minimum 150 minut ćwiczeń na tydzień. Ćwiczenia zaczynają dobrze działać na poprawę metabolizmu, jeśli trwają około 40-45 minut. Ważna jest także codzienna aktywność. Zamiast jeździć windą, chodźmy schodami. Samochód stawiajmy w pewnej odległości od pracy, a jeśli mamy krzesło na kółkach, to zamiast podjeżdżać do szafy, wstańmy i podejdźmy… Istotna jest także prawidłowa dietę. Polecam antycukrzycową, która zapobiega chorobie, a później pomaga leczyć naszych chorych.
– Dziękuję
Rozmawiała Sylwia Malcher-Nowak
